1957 yılında İstanbul’da doğan Prof. Dr. Mehmet Karaca, lisans ve yüksek lisans öğrenimini sırasıyla 1979 ve 1981 yıllarında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nde tamamladı. Ardından Amerika Birleşik Devletleri’ne giderek University of California Los Angeles (UCLA) - Atmosfer ve Okyanus Bilimleri Bölümü’nden 1985’te ikinci yüksek lisans derecesini ve 1990’de aynı kurumdan doktora derecesini aldı. Sonraki süreçte üniversitemize dönerek akademik hayatına devam etti ve farklı idarî görevler üstlendi. 1993-1995 yılları arasında İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcılığı görevini sürdüren ve 2002-2004 yılları arasında aynı kurumun müdürlüğünü yapan Karaca, 2001-2002 yılları arasında Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcılığı ve İTÜ Araştırma Fonu Yönetim Kurulu Üyeliği, 2001-2007 yılları arasında Tübitak - Çaydağ Yürütme Kurulu Üyeliği görevlerini de yürüttü. Prof. Dr. Mehmet Karaca, 2008-2010 yılları arasında Rektör Yardımcısı, 2009-2010 yılları arasında ise bir yıl boyunca İTÜ KKTC Kurucu Rektörü oldu. Karaca tüm bunlarla birlikte Tübitak, National Geographic Türkiye, Elginkan Vakfı Bilim ve Teknoloji Ödül Komisyonu gibi farklı yerlerde danışma ve yönetim kurulu üyeliği görevine devam etti. 2012 yılında İTÜ Rektörü olarak atanan Prof. Dr. Karaca’nın başlıca araştırma alanları: atmosfer ve okyanus modellemesi, küresel ve bölgesel iklim değişimi, acil durum ve afet yönetimi, hava kirliliği ve kalitesi ile şehir iklimidir. Yaptığı araştırmalar 30’un üzerinde uluslararası ve ulusal bilimsel dergide makale olarak ve birçok kitapta bölüm olarak yer almıştır. İTÜ Rektörü Prof. Dr. Karaca, bunun yanında; Amerikan Jeofizik Birliği, Amerikan Meteoroloji Cemiyeti, Ulusal Coğrafya Derneği (ABD) ve Doğal Hayatı Koruma Derneği gibi ulusal ve uluslararası organizasyonların üyesidir.
Akademik araştırmaları ve idarî görevlerini sürdürürken başta müzik olmak üzere birçok farklı sanat dalı ve spor aktiviteleriyle ilgilenen Prof. Dr. Mehmet Karaca’nın kişisel ilgi alanları arasında; dünya sineması ve sinema tarihi, Türk sineması, futbol, basketbol ve Amerikan futbolu başta olmak üzere birçok spor dalı, gastronomi ve müzik yer almaktadır. Klasik Türk Müziği, caz ve eklektik müzikle özellikle ilgilenen Karaca 500 plak ve 500’ü aşkın CD’nin yer aldığı kişisel müzik koleksiyonuna sahiptir. Evli ve 2 kız çocuk babasıdır.